سند اوقافی و تفاوتی که با سند تک برگ دارد، بیشتر اوقات برای مردم روشن نیست. پیش از این در خصوص سند ملکی و انواع آن به طور مفصل سخن گفتیم. در این نوشته قصد داریم به تفاوت سند تک‌برگ و سند اوقافی بپردازیم. از این رو ابتدا مفهوم سند اوقافی و سپس تفاوت آن را با سند تک‌برگ به طور مختصر شرح می‌دهیم. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.

مفهوم سند اوقافی

معمولاً مردم تصور می‎کنند سند اوقافی یعنی سند ملکی که معارض بوده یا اداره اوقاف ادعای مالکیت نسبت به ملک داشته باشد. سند اوقافی نوعی سند ملکی است که مالک آن را وقف کرده و اداره‎ اوقاف این ملک را به صورت اقساط ۹۹ ساله به دیگران منتقل می‎کند که این استثنایی است بر ماده ۸۸ قانون مدنی در مورد مال وقف، که خرید و فروش ملک وقفی را مجاز ندانسته است. خریداران ملک اوقافی ملزم هستند مبلغ ناچیزی به‎ عنوان قسط یا اجاره سالانه به اداره‎‎ اوقاف بپردازند که میزان آن مثلا ً در یک زمین وقفی ۲۰۰متری ممکن است سالانه ۳۰۰ هزار تومان باشد. این املاک فرقی با املاک شخصی ندارند و ایرادی هم در آن‎ها نیست؛ حتی امکان ساخت و ساز هم در این املاک  وجود دارد. چه ‎بسا خرید ملک وقفی به دلیل ارزان‎تر بودن؛ برای کسانی که مشکل مالی و اقتصادی داشته و توانایی خرید املاک شخصی را ندارند، یک امتیاز محسوب شود.

تفاوت سند تک برگ با سند اوقافی

۱. اسناد ملکی به ‎صورت شش دانگ و ممکن است در قالب یک جلد یا بیشتر باشند یا به صورت سهمی صادر شوند که در نهایت مجموع سهام‎ها باید شش دانگ باشد؛ اما سند اوقافی در بیشتر مواقع به‎صورت یکجا وقف می‎شود و بخش‎های سهام را ندارد.

۲. در هر سند ملکی حدود چهارگانه‎ ملک؛ یعنی شمال و جنوب، شرق و غرب و نیز حدود املاک مجاور با آن و یا حدود دسترسی به خیابان مشخص شده است. اما بیشتر سندهای اوقافی، مخصوصاً آن‎ها که در قدیم نوشته شده‎اند، حدود و مشخصات کاملی ندارند؛ به‎طوری که گاهی تشخیص نوع وقف و مصرف آن هم مشکل است.

۳. سند هر ملک، شناسنامه‎ آن ملک است؛ بنابراین نام مالک یا مالکان و شماره پلاک ثبتی و شماره‎ قطعه‎ ملک و هرگونه اصلاحاتی که صورت گرفته باشد، در هر نوع سند نوشته  و از این طریق در اداره ثبت اسناد و املاک، سابقه و هویت ملک مورد نظر مشخص می‎شود.

۴. سند ملکی در اداره‎ ثبت اسناد و املاک صادر می‎شود؛ اما سند وقف ممکن است گاهی به‎ طور دست‎نویس نوشته ‎شود. دقت کنید اگر سند منگوله‎دار است؛ منگوله‎ سند دست‎نخورده باشد و اوراق آن همگی مربوط به یک سند باشد. همچنین شماره سریال‎های یک سند یکسان باشند.

۵. نقل و انتقال هر سند ملکی در دفاتر اسناد و املاک صورت می‎گیرد؛ اما نقل و انتقال ملک وقفی باید با نظارت و مجوز متولی آن، که معمولاً سازمان حج و اوقاف است؛ صورت ‎گیرد. اگر این مراتب رعایت نشوند، هرگونه نقل و انتقال، غیر قانونی است.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با نحوه تبدیل سند قطعی به وکالتی “نحوه تبدیل سند وکالتی به قطعی” را مطالعه کنید.